Uszkodzenia rdzenia kręgowego są jednymi z najpoważniejszych urazów, a ich konsekwencje mogą być bardzo poważne. Jednakże sprawna i szybko rozpoczęta rehabilitacja urazu rdzenia kręgowego może pomóc odzyskać sprawność w możliwie największym zakresie. W każdym przypadku jest to jednak proces długi i wieloetapowy. Jak on przebiega?
Etapy rehabilitacji urazu rdzenia kręgowego
Rehabilitacja urazu rdzenia kręgowego – choć ogólnie obejmuje takie same czynności terapeutyczne – każdorazowo ma inny przebieg. Rehabilitacja trwa dłużej i jest rozleglejsza przy porażeniu wszystkich mięśni (najczęściej występujących po urazach rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym) i jego skutkach: niemożliwości ruchu oraz braku reakcji na ból i dotyk.
Rehabilitacja po urazie rdzenia kręgowego obejmuje pięć etapów:
#1. Ograniczenie skutków urazu. Po ocenie stanu pacjenta wprowadza się działania, które zapobiegają odleżynom, zakrzepicy, obrzękom, przykurczom lub zaburzeniom oddechowym. Etap ten jest możliwie najdokładniejszym określeniem konsekwencji neurologicznych urazy i przygotowaniem pacjenta do dalszej rehabilitacji.
#2. Rehabilitacja wstępna. W jej trakcie pacjent ćwiczy pod okiem terapeuty. Można powiedzieć nawet, że jego rękami – fizjoterapeuta, wykonując proste ćwiczenia, aktywizuje porażone mięśnie kończyn. Wykonuje się również ćwiczenia oddechowe oraz ćwiczenia mięśni, które nie zostały dotknięte porażeniem. Tego typu rehabilitacja po urazie rdzenia kręgowego ma na celu utrzymanie całego ciała w miarę dobrej kondycji, zapobieganie zanikom mięśni i utrzymanie ruchomości stawów.
#3. Rehabilitacja aktywizująca. Jej zadaniem przywrócenie osoby po urazie do stanu maksymalnej sprawności, na jaką pozwala jego obecny stan. Inaczej nazywa się to rehabilitacją funkcjonalną, umożliwiającą pacjentowi wykonywanie codziennych czynności.
#4. Przygotowanie pacjenta do powrotu do domu. Ten etap ma za zadanie jak najlepiej przygotować pacjenta do samodzielnego wykonywania prostych ćwiczeń oraz podstawowych czynności pielęgnacyjnych.
#5. Rehabilitacja poszpitalna. Zmierza ona do tego, by pacjent w możliwie największym stopniu odzyskał sprawność sprzed urazu. Skuteczność poszpitalnej rehabilitacji po urazie rdzenia kręgowego uzależniona jest od tego, w jaki sposób zostanie ona dostosowana do jego potrzeb. Aby jak najbardziej zindywidualizować plan terapii, ważne jest dokładne określenie powikłań neurologicznych powstałych w miejscach znajdujących się poniżej rdzenia oraz jego ogólnego stanu fizycznego. Potrzebne są więc liczne konsultacje ortopedyczne, neurologiczne, urologiczne, a także psychologiczne. Nie można przy tym zaniechać rehabilitacji prowadzonej pod okiem doświadczonych fizjoterapeutów. Bez profesjonalnego podejścia oraz nowoczesnego sprzętu wykorzystywanego w sprawdzonych ośrodkach rehabilitacja nie będzie kompletna i nie przyniesie widocznych efektów.
Jak przeprowadza się poszpitalną rehabilitację po urazie rdzenia kręgowego?
Współcześnie wykorzystuje się wiele nowoczesnych urządzeń służących do neurorehabilitacji. W wielu placówkach dostępne są rozwiązania takie jak:
- LOKOMAT – urządzenie to umożliwia trening pacjenta na bieżni w pozycji pionowej; zapobiega to nabywaniu złych nawyków w trakcje reedukacji chodu;
- EGZOSZKIELET – ta bioniczna maszyna wspomaga poruszanie się i umożliwia wykonywanie ruchów, których pacjent po urazie rdzenia kręgowego sam nie jest w stanie zrealizować.
Zaletami takiej rehabilitacji po urazie rdzenia kręgowego są:
- zmniejszenie sztywności mięśni,
- zwiększenie wytrzymałości mięśni,
- zwiększenie mobilności stawów,
- poprawa elastyczności tkanek miękkich.
Ćwiczenia z wykorzystaniem tych przyrządów nie tylko stymulują pacjentów fizycznie, ale efektywnie wpływają również na jego psychikę i pozwalają mu widzieć efekty swojej pracy. Motywuje to do działania i zachęca do podejmowania większej aktywności w życiu codziennym. Pozytywne nastawienie to już połowa sukcesu!
W ramach działań naszej Fundacji zapewnimy Ci kompleksową pomoc w powrocie do sprawności po urazie rdzenia kręgowego.
