Rehabilitacja po udarze niedokrwiennym lub krwotocznym jest niezbędna do powrotu do normalnego życia. Niezwykle ważne jest, by rozpocząć ją jak najszybciej – jeszcze w warunkach szpitalnych – a następnie zgodnie z zaleceniami lekarza kontynuować ją pod okiem doświadczonych fizjoterapeutów. Kompleksowa terapia wykorzystująca znane medycynie środki pomaga odzyskać sprawność znacznie skuteczniej i szybciej.
Na czym polega rehabilitacja po udarze?
Od wczesnego rozpoczęcia rehabilitacji zależy, jak szybko pacjent po udarze może powrócić do dawnej sprawności i czy w ogóle do niej powróci. Dlatego zaczyna się ją jeszcze w warunkach szpitalnych, tuż po ustabilizowaniu się stanu pacjenta. Czynności i rehabilitacyjne po udarze wykonywane są według zaleceń lekarza i mają na celu:
- zapobieganie odleżynom, przykurczom i niewłaściwemu ułożeniu kończyn – rehabilitacja polega na pielęgnacji skóry, oklepywaniu, masażu oraz układaniu ciała pacjenta w sprzyjających pozycjach przy wykorzystaniu materaca przeciwodleżynowego oraz kształtek.
- pionizację i łagodzenie skutków udaru – po udarze pacjenci często muszą mierzyć się ze spadkiem siły mięśni, deformacjami kończyn i spastycznością. Stosowane ćwiczenia rehabilitacyjne mają na celu ich wzmocnienie i przywrócenie zdolności lokomotorycznych.
- przywrócenie prawidłowej funkcjonalności mowy – terapię logopedyczną, szczególnie w przypadku afazji, prowadzi się równolegle do fizjoterapii.
Znaczącym elementem rehabilitacji po udarze jest również wsparcie psychologiczne. Dla prawidłowego przebiegu rekonwalescencji kluczowa jest bowiem odpowiednia motywacja. Często łączy się ją z terapią zajęciową, która jednocześnie wzmacnia funkcje poznawcze i poprawia sprawność manualną.
Jak długo trwa rehabilitacja po udarze?
Czas trwania rehabilitacji po udarze uzależniony jest od stanu pacjenta i tego, jak rozległe są zmiany poudarowe: niedowłady, zaburzenia odruchów skórnych i czucia głębokiego, zaburzenia równowagi. Nie można więc dokładnie ustalić konkretnych ram czasowych. Dla uproszczenia przyjmuje się jednak, iż rekonwalescencja po udarze dzieli się na trzy okresy:
- profilaktyki funkcjonalnej – do 14. lub 21. dnia po udarze,
- rehabilitacji funkcjonalnej (czyli stopniowego przywracania utraconych funkcji za pomocą ćwiczeń stymulujących) – od 12 do 16 tygodni,
- rehabilitacji środowiskowej lub adaptacji – od 12 miesięcy do pięciu lat.
Nie zawsze powrót do pełnej sprawności będzie możliwy. W żadnym przypadku nie należy jednak zaniedbywać rehabilitacji po udarze.
Jak prowadzić rehabilitację po udarze w domu?
Pacjenci po udarze i terapii funkcjonalnej dostają zalecenia dotyczące samodzielnych ćwiczeń w domu. Są one dostosowane do jego stanu, ogólnej sprawności fizycznej i poziomu aktywności, na jaką może sobie pozwolić. Fizjoterapeuci podpowiedzą, w jaki sposób poruszać porażoną kończyną, jak ją ustawiać i jakie czynności są wskazane w procesie rekonwalescencji.
Rehabilitacja po udarze w specjalistycznym ośrodku
Choć samodzielna rehabilitacja w domu może skracać okres rekonwalescencji, należy traktować ją wyłącznie uzupełniająco. Powrót do dawnej sprawności może zapewnić jedynie rehabilitacja prowadzona przez specjalistów, z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu terapeutycznego. Terapia prowadzona w ośrodku rehabilitacyjnym całościowo wpływa na organizm pacjenta po udarze – nie tylko usprawnia go ruchowo, ale też wspomaga pracę układu krwionośnego i pokarmowego.
Specjalistyczna rehabilitacja po udarze może też stymulować organizm pacjenta za pomocą różnych narzędzi, które niedostępne są w domu. Zaniedbanie tej części rehabilitacji lub jej całkowite pominięcie nie tylko nie poprawi stanu pacjenta, ale wręcz może doprowadzić do zaprzepaszczenia dotychczasowych osiągnięć.
